Türk Borçlar Kanunu m. 53’te ölüm halinde talep edilebilecek zararlar sayılmıştır. Buna göre cenaze giderleri, ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar ve ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu nedenle uğradıkları kayıpları talep etme hakkı bulunmaktadır.
Hemen belirtmek gerekirse, ölenin yakınlarının yalnızca maddi tazminat değil aynı zamanda manevi tazminat talep etme hakkı da bulunmaktadır (Bu konuda yazdığımız diğer makaleye bakılabilir). Ancak TBK m. 53’te düzenlenen zarar kalemleri maddi tazminata ilişkindir.
Cenaze ve Tedavi Masrafları İstenebilir mi?
Kanun, ölüm halinde cenaze masraflarının istenebileceğini düzenlemektedir. Buna göre ölümün gerçekleşmesi halinde yöreye göre düzenlenecek cenaze merasiminde yapılacak masrafların talep edilmesi mümkündür. Cenaze masraflarının tamamın belgelendirilmesi mümkün olmasa da yörenin cenaze usullerine göre düzenlenen cenaze merasimlerine göre cenaze masrafları talep edilebilir. Cenaze masrafları genelde mirasçılar tarafından yapıldığından ve terekeye dahil olduğundan bu masrafların mirasçılar tarafından talep edileceği yönünde genel bir ilke vardır. Ancak doktrinde kimi durumlarda cenaze masrafları başka kimseler tarafından yapılmak durumunda kalınmışsa bu masrafları yapan kimsenin de talep etme hakkı bulunduğu ifade edilmektedir.
Kanun, ölümün derhal meydana gelmemesi halinde ise, ölenin hastane, bu süreçte çalışamamasından kaynaklanan zararların da talep edilebileceğini düzenlemektedir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İstenebilir mi?
Kanun, son olarak, ölüm halinde destekten yoksun kalanların da bu nedenle uğradıkları kayıpların talep edilebileceğini düzenlemektedir. Destekten yoksun kalma tazminatı yalnızca mirasçılarla sınırlanmış değildir. Ölenin, sağlığında desteğinden yararlanan kimselerin ya da yararlanma ihtimali bulunanların tazminat hakkı bulunmaktadır (Bu konuda detaylı bilgi için konu ile ilgili makaleye bakılabilir).
Sonuç olarak, TBK m. 53 hükmü ile ölenin mirasçıları ve kimi durumlarda yakınlarının talep edebileceği maddi zararların neler olduğunu düzenlemektedir. Bu konuda dava açmak isteyenlerin hukuki destek alarak dava açmalarında yarar bulunmaktadır.
Konuyla İlgili Yargıtay Kararları
Cenaze masraflarının talep edilebileceğine ilişkin;
“…Mahkemece, davaya konu taşınmazın davalı mirasçının kullanımında olduğu, intifadan men iradesinin ihtarname ile davalıya 14.06.2010 tarihinde bildirildiği, davalıdan 3 ay 24 günlük süre için 582,52 TL ecrimisil alacağı olduğu, muristen intikal eden taşınmazların tapu harç masrafı olarak davacı tarafından 2.718 TL’lik ödeme yapıldığı, davalının 1/4 miras hissesine göre bu tutarın 679,50 TL’sinden sorumlu olacağı, ancak dosyaya sunulan belgelere göre cenaze masrafı olarak yurtdışına gönderilen havalenin dava dışı …. tarafından gönderildiği, bu havalenin davacı tarafından gönderildiğini ispatlar bir belge sunulmadığından davacının cenaze masraflarını kendisinin yaptığı yolundaki iddiası yerinde bulunmadığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından cenaze masrafları yönünden temyiz edilmiştir. Somut olaya bakıldığında; dosya arasında, … adına düzenlediği 18.01.2010 tarihli 9000 Dolarlık makbuz, …. tarafından ….. adına 14.01.2010 tarihinde 5.203 Dolar banka havale yapıldığına dair dekont, yabancı dilde düzenlenmiş bir takım belgeler olduğu görülmektedir. Mahkemece, davacıya bu belgeler açıklattırılarak, cenaze masraflarına ilişkin iddiaları üzerinde durulup, iddialarını kanıtlaması için fırsat tanınmadan yazılı şekilde davacı taleplerinin bu yöne ilişen kısmının reddi doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir…” gerekçesiyle cenaze masraflarının talep edilebileceğine hükmetmiştir (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 27/02/2013T., 2013/1506 E., 2013/3156 K.).
Tedavi masraflarının talep edilebileceğine ilişkin;
“…TBK 53. maddesinde ölüm halinde uğranılan zararların neler olabileceği belirtilmiştir.
Maddenin 2. fıkrasında, ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından yada yitirilmesinden doğan kayıpların talep edilebileceği düzenlenmiştir.
Her ne kadar İtiraz Hakem Heyetince iş gücü kaybına yönelik maluliyet raporunun bulunmadığı belirtilerek talep reddedilmiş ise de tedavi evraklarına göre kazadan sonra desteğin hayati tehlikesinin bulunduğu, yoğun bakımda tedavi gördüğü anlaşıldığından iş gücü kaybına uğradığı muhakkaktır. Bu nedenle desteğin yoğun bakımda olduğu döneme ilişkin iş gücü kaybı olduğunun kabulü ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçeyle talebin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir…” gerekçesiyle tedavi masraflarının talep edilebileceğine hükmetmiştir (Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 17/03/2022T., 2021/11925 E. , 2022/5197 K.).
Tedavi masrafları dışındaki masrafların talep edilemeyeceğine ilişkin;
“…Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
6098 sayılı TBK’nun 53.maddesinde “ölüm halinde uğranılan zararlar özellikle şunlardır:
1-Cenaze giderleri,
2-Ölüm hemen gerçekleşmemiş ise tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından yada yitirilmesinden doğan kayıplar,
3-Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar” hükmü getirilmiştir.
Davada, desteğin tüp bebek yöntemi ile doğması nedeniyle yapılan masraflar talep edilmiş olup bu talepler 6098 sayılı TBK 53.maddesi kapsamında bulunmamaktadır.
Bu halde tüp bebek masraflarının tazminine yönelik istemin reddi gerekirken yazılı şekilde kabule karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir…” gerekçesiyle tedavi masrafları dışında masrafların talep edilemeyeceğine hükmetmiştir (Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 28/05/2015T., 2014/1047 E., 2015/7961 K.).