12 Kasım 2025 İlker Urlu 0 Yorumlar

Kullanmak amacıyla uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak Türk Ceza Kanunu m. 191’de suç olarak nitelenmiş olup yaptırımlar düzenlenmiştir. TCK m. 191 kapsamında uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma eyleminin oluşabilmesi için üç şartın gerçekleşmesi gerekmektedir.
Uyuşturucunun bedel karşılığı satın alınması
Eylemin gerçekleşmesi için gerçekleşmesi gereken koşullardan ilki uyuşturucu maddenin bir bedel karşılığında alınmış olmasıdır. Bedel ödemeden uyuşturucu madde alınması uyuşturucu madde satın alma kapsamında değerlendirilemeyecektir. Söz konusu bedel; yalnızca para olmak zorunda değildir. Bedelin ekonomik değerinin bulunması yeterlidir. Kişinin para veya ekonomik değeri olmayan bir şey karşılığında uyuşturucu madde alması satın alma olarak değerlendirilemeyecek olup bu durumda TCK m. 191’de düzenlenen diğer eylemler kapsamında değerlendirilmesi gerekecektir. Örnek vermek gerekirse uyuşturucu madde almak için cinsel ilişkiye girmek satın alma eylemini oluşturmamaktadır.
Uyuşturucunun fiziksel olarak teslim edilmesi 
Satın alma eyleminin gerçekleşmesi için aranan bir diğer koşul ise uyuşturucu maddenin satın alan kişiye fiziki olarak teslim etmiş olması gerekmektedir. Satıcı ile anlaşması yapılması ve bedelin teslim edilmesi tek başına eylemin gerçekleşmesi için yeterli değildir. Satın alma eyleminin tamamlanması için uyuşturucu maddenin satın alan kişinin hakimiyet alanına girmesi gerekmektedir.
Uyuşturucunun kullanmak için alınmış olması
Satın alma eyleminin gerçekleşmesi için aranan üçüncü koşul ise uyuşturucu maddeyi satın alan kişinin amacıdır. Kişi uyuşturucu maddeyi kullanmak için almış olması gerekmektedir. Aksi halde kişinin uyuşturucu maddeyi satmak amacı ile almış olması halinde TCK m. 188’de düzenlenen Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu söz konusu olacaktır. Uyuşturucu madde satın alan kişinin amacının tespit edilmesinde yalnızca kişinin beyanı yeterli olmayıp belli hususlar dikkate alınmaktadır.
Yargıtay içtihatlarına göre uyuşturucu satın alma suçu
Yargıtay’ın belirlediği ölçütler kapsamında uyuşturucu maddenin kullanmak ya da satmak amacıyla bulundurulup bulundurulmadığının tespiti bakımından belirli unsurlar dikkate alınmaktadır.
1- Failin hareketleri
​​a- müşteri arama
​​b- alıcı rolündeki görevliye uyuşturucu veya uyarıcı madde teklifinde bulunma,
c- İnternet veya sosyal medya üzerinden reklam verme
d- numune gösterme
e- pazarlık yapma
2- Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçiriliş şekli
a- uyuşturucu veya uyarıcı maddenin çok sayıda küçük paketçikler halinde ele geçirilmesi,
b- uyuşturucu veya uyarıcı maddenin yanında bu madde ile bulaşık tartım aletinin (örneğin terazi, hassas tartı, terazi kefesi ve ağırlıkları vb.) ele geçirilmesi,
c- uyuşturucu veya uyarıcı maddenin yanında çok sayıda paketleme malzemesinin (şeffaf naylon, fişek yapmak için özel olarak kesilmiş mini kağıtlar vb.) ele geçirilmesi,
d- uyuşturucu veya uyarıcı maddenin yanında çok sayıda bozuk para ya da cüzdan, kese gibi para saklamaya yarayan bir eşyanın ele geçirilmesi,
e- uyuşturucu veya uyarıcı madde ile birlikte presleme veya tablet haline getirme işleminin yapıldığını gösteren alet veya malzemelerin ele geçirilmesi
f- ele geçirilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin çok çeşitli nitelikte olması
3- Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirildiği yer ve zaman (uyuşturucu maddenin kolay ulaşılabilir bir yerde örneğin ev veya iş yerinde ele geçirilmiş olması halinde kullanma amacı ile bulundurulduğu desteklenmektedir)
4- Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin miktarı
Kişisel kullanıma yetecek miktarda olması halinde kullanma amacı ile bulundurduğunu desteklemektedir. Örnek vermek gerekirse Yargıtay yerleşik içtihatlarında esrar kullananların her defasında 1-1,5 gram olmak üzere günde üç kez esrar tüketebildikleri; Esrar kullanma alışkanlığı olanların bunları göz önüne alarak, bir yıllık ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda esrar maddesini ihtiyaten yanlarında veya ulaşabilecekleri bir yerde bulundurabildikleri kabul edilmektedir.
5- Failin uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanıp kullanmadığı
6- ​a- failin geçimini ne ile sağladığı, sosyal ve ekonomik durumu,
b- uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yapma suçundan hükümlü olup olmaması
Sonuç olarak; TCK m. 191 kapsamında uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma eyleminin gerçekleşmesi için, satın almanın ekonomik değeri bulunan bir bedel karşılığında teslim alınması ve kullanma amacının bulunması gerekmektedir.
Koşulların sağlanması halinde kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak bu suçtan soruşturma açılması halinde beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Bu durumda erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre içerisinde hakkında denetimli serbestlik kararı verilen kişi tedaviye tabi tutulabilir veya yükümlülükler yüklenebilir. Kişi, kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi veya tekrar suçu işlemesi halinde hakkında kamu davası açılır. Erteleme süresi içerisinde kişinin aynı suçu tekrar işlemesi halinde ayrı bir soruşturma veya kovuşturma olmaz, ihlal nedeni sayılır ve tek dosya üzerinden devam eder. Denetim süresi içerisinde yükümlülüklere ve tedaviye uygun davranması ve suçu tekrar işlememesi halinde hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir ve dava açılmaz. İlgili suç kapsamında aksine düzenleme bulunmaması halinde kamu davasının ertelenmesine veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilir. Aynı maddenin 10.fıkrasında suçun okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, telörgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde cezanın yarı oranında artırılacağı düzenlenmiştir.
Av. Deniz Sayın
Ankara Barosu
avdenizsayinn@gmail.com